کول خرسان و دانستنی های آن

کول در زبان محلی به معنی دره است. مسیر ورودی دره پوشیده از درختان کنار یا سدر و نیز قسمتی پوشیده از نخل است. با گذر از پستی و بلندی های بسیار وارد تنگه زیبای کول خرسون خواهید شد. دهانه تنگه مملو از برگ های زیبای پرسیاووشان است. با برداشتن هر قدم جلوه های زیبا و متفاوتی روبرویتان نمایان می شود. گاه تنگه آنقدر باریک می شد که امکان عبور فقط یک نفر را دارد. دیواره های دو طرف گاهی در بالای سر به هم می رسند و گاه فقط روزنه باریکی دیده می شود. این دره در نهایت به رودخانه دز منتهی می شود و از آنجا با شنا یا قایق می توان به خشکی رسید. کول خرسون برای برنامه یک روزه و در فصل تابستان بسیار مناسب است.

این دره بسیار زیبا دیواره هایی به ارتفاع بیش از دویست متر دارد که در زمستان نسبتاً گرم و در تابستان بسیار خنک است، دیواره های آن پوشیده از گیاهان سیاووشان با آبشارها و آبچکان های بسیار زیبا، با انبوه نیزار ها، درختان انگور و انجیر وحشی است.
در بستر این دره نهری دائمی جاریست که از چشمه های درون دره سرچشمه می گیرند. هرچه جلوتر می روی دیوارها بلندتر و آسمان پنهان تر می شود؛ بستر این دره شنی و ماسه ای و سنگ ماسه ای است.
ترنم آب جاری دره، شرشر آبشارها و آبچکان ها، نوای پرندگان و رقص پروانه های رنگین بال دست به دست هم می دهند و هم صدا و هم نوا موسیقی حیات را می نوازند و سکوت دره را به آرامی می شکنند برای رسیدن به محل کول، ازنظر زمانی ازهرطرف که وارد دره شوی حدود یک و نیم ساعت پیاده روی را می طلبد. اگر از محل کول، همراه و همدوش نهر آب شوی بعدازگذشت حدود دو و نیم ساعت به رودخانه خروشان دز با تنداب ها و گرداب های فراوانش می رسی و اگر شناگر ماهر با تجهیزات کامل باشی همگام و همدوش دز خروشان سوار بر موج ها و تندآب ها و گرداب ها شده بعداز گذشت حدود سه و نیم ساعت به دزفول می رسی.
ازدیدنی های دره کول خرسان درمنتهی الیه دره غاری قوسی شکل است که مانند یک تونل بوده و در انتهای آن آبگیری به طول پنج متر و عرض سه متر است که به رودخانه دز مشرف می شود؛ عاشقان طبیعت پس از استراحت درهوای دل انگیز غار از آب این حوضچه طبیعی که در اصطلاح محلی به گهر معروف است برای شنا استفاده می کنند.

با توجه به فصل گرما درخوزستان می توان اشکفت زرده یا کول خرسان را یکی از پتانسیلهای مهم در منطقه دزفول به شمار آورد.

فعالیتهای مناسب
پیمایش دره: با عبور از میان دیواره های بلند این دره می توان گوشه گوشه آن را کشف کرد و تجربه ای جدید در طبیعت گردی کسب نمود.
شنا: حوضچه انتهایی دره مکانی مناسب برای شنا کردن است البته اگر این ورزش را به خوبی بلد باشید.
قایقرانی: اگر تجهیزات کافی به همراه داشته باشید می توانید به رود دز بزنید و همراه با تنداب ها و گرداب های خروشان، رفتینگ را به شکلی متفاوت تجربه کنید.

رودخانه دز و گرداب مرگ
کول خرسان و دانستنی های آن ، کول خرسان به رودخانه دز منتهی می شود، این رودخانه با جوش و خروش خود و گرداب هایش، خشم زیبایی از طبیعت را به نمایش گذاشته است. رود دز از رشته کوه زاگرس میانی سرچشمه می گیرد. در بخشی از این رودخانه که در نزدیکی کول خرسان و در منطقه ای به نام چال کندی قرار دارد، عمق زیاد رودخانه و شدت جریان آب و نیز وجود گرداب بسیار خطرناک موجب نا امن بودن آن گردیده و به دلیل آنکه گرداب این قسمت می تواند جان انسان را بگیرد نام گرداب مرگ را بر آن گذاشته اند.

موقعیت مکانی:
این دره در  ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول و در جاده این شهر به سمت شهیون نرسیده به بیشه بزان قرار گرفته است.

در کل برای دسترسی به این مکان از دوطریق می توان اقدام کرد ازطریق روستای بیشه بزان درمنطقه شهیون و یا از روستای پاقلعه درمنطقه شهیون و یا می توان از یک طرف وارد دره شد و ازطرف دیگر آن خارج شد.

توصیه ها
کول خرسان و دانستنی های آن ، برای انتخاب زمانِ سفرتان به کول خرسان دقت کتید. کافیست فصل اشتباه را انتخاب کنید تا در سیلاب های منطقه که تا ارتفاع ۱۵ متر دره را پر از آب می کنند، گیر بیفتید. حتما پیش از رفتن، پیش بینی های آب و هوایی را بررسی کنید و از نبود بارش در روزهای سفر به این دره مطمئن شوید.

در نظر بگیرید که دمای درون کول خرسان بسیار پایین تر از دمای اطراف آن است. با این تصور که این منطقه در استانی با آب و هوای گرم واقع شده، سردترین روز سال را برای سفر انتخاب نکنید. دمای کول خرسان در تابستان ها به منفی ۲۰ درجه سانتی گراد هم می رسد و ممکن است اختلاف دمای آن با شهر دزفول به ۳۰ درجه نیز برسد. پس پیش بینی هایتان را درست انجام دهید.

به طور کلی زمان مناسب برای پیمایش کامل کول خرسان را اواسط خرداد ماه می دانند چرا که با پایان یافتن بارش های بهاری و گرم شدن هوا خطرات کمتری شما را تهدید می کند.