دریاچه سوها،
یکی از مقاصد بکر و کمتر شناخته‌شده استان اردبیل است که مناظر خیره‌کننده و طبیعت سرسبزی را در اطراف خود دارد. این دریاچه حیرت‌انگیز یکی از منزلگاه‌های محبوب طبیعت‌گردان اردبیل نیز محسوب می‌شود و با آب‌وهوای خنک و دلپذیر خود در فصل تابستان، از ظرفیت‌های بسیاری برای جذب گردشگران برخوردار است.

دریاچه سوها به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی استان اردبیل، مقصدی ایدئال برای عکاسان حیات‌وحش و علاقه‌مندان به فعالیت‌ و ورزش‌های آبی نیز به شمار می‌آید؛ جایی که آنان قادرند تا از زیبایی‌های این منطقه رویایی، بهره لازم را ببرند. با ما همراه شوید تا در این مقاله به دریاچه سوها، پهنه‌ای فیروزه‌ای و مه‌آلود در دل کوهستان‌های سرسبز اردبیل سفر کنیم.

شهرستان «نمین»، میزبان یکی از شگفتی‌های استان اردبیل است. دریاچه سوها که در ۳۵ کیلومتری شرق اردبیل قرار دارد، همچون نگینی در مناظر بدیع کوهستانی استان اردبیل خودنمایی می‌کند.

دریاچه سوها که در واقع آبگیری نه‌چندان بزرگ محسوب می‌شود، محل تامین آب روستایی به‌همین نام است که در چهار کیلومتری دریاچه قرار دارد. این آبگیر به‌واسطه جمع شدن آب پشت سد کوچکی به‌وجود آمده که جهت بهره‌برداری از آب‌های جاری منطقه احداث شده است. عمق این دریاچه که در زبان مردم محلی به «سوا» نیز معروف است، در مناطق میانی به ۶ متر نیز می‌رسد. پهنای دریاچه سوها به نیم‌کیلومتر و طول آن به ۱٫۵ کیلومتر می‌رسد و اطراف آن، محل رویش گل‌های بابونه وحشی است.

روستای سوها در در دهستان «ویلکیج» با ۳۵۰ خانوار، روستایی خوش‌آب‌وهوا در مجاورت جنگل‌های فندق‌لو است. نام این روستا به‌‌معنی «آب‌ها» است و وجه تسمیه آن را می‌توان دریاچه پرشکوه و چشمه‌‌سارهای منطقه دانست‌. همچنین خاک مرطوب این منطقه به‌گونه‌ای است که گویا اگر گامی را محکم بردارید، از جای پای شما چشمه‌ای جاری می‌شود.

سوها را که در فاصله ۶۲۵ کیلومتری پایتخت قرار گرفته است، سرآغاز جنگل‌های افسانه‌ای گیلان می‌دانند و آنگونه به نظر می‌رسد که دروازه ورود به بهشت، در این روستا قرار دارد.
دسترسی به دریاچه سوها از طریق مسیر مواصلاتی اردبیل به «بریس» امکان‌پذیر است. پس از گذر از این جاده و رسیدن به «نیارق»، با توجه به تابلوهای راهنما به‌سمت روستای سوها در شهرستان نمین حرکت کنید. برای بازدید از دریاچه سوها، از طریق مسیری چهار کیلومتری و خاکی به‌سمت شمال شرق روستا حرکت کنید.

آدرس دریاچه سوها: استان اردبیل، ۳۶ کیلومتری شهر اردبیل، شهرستان نمین، ۴ کیلومتری شمال شرقی روستای سوها
طبیعت‌گردان و افرادی که از آمادگی جسمانی کافی برخوردارند، به بازدید از دریاچه سوها بسنده نمی‌کنند. سوها از نظر علاقه‌مندان به طبیعت و شیفتگان ماجراجویی، نقطه آغاز برای پیمودن مسیر ۱۶ کیلومتری و اسرارآمیز به‌سمت آبشار لاتون است؛ مسیری پرفراز و نشیب و صعب‌العبور که البته، زیبایی‌های وصف‌ناپدیری دارد و افراد عازم را مدهوش می‌کند.

دو مسیر طبیعت‌گردی برای دسترسی از سوها به لاتون وجود دارد که دو تا سه روز زمان می‌برد و یکی از آن‌ها، از روستای «کوته‌ کومه» آغاز می‌شود. بخش اول این پیمایش رویایی، مسیری سربالایی است که پس از گذر از جنگل‌های مه‌آلود، به ارتفاعات اسپیناس در تالش منتهی می‌شوند و دست‌کم ۶ ساعت به‌طول می‌انجامد. بخش دوم پیمایش که سرازیری از ارتفاعات تالش را شامل می‌شود، بیش از ۱۰ ساعت به‌طول می‌انجامد و به آبشار لاتون ختم می‌شود. سراسر این مسیر از جنگل‌های بکر، تپه‌های سرسبز، چشمه‌های جوشان و پرتگاه‌های مرگ‌بار تشکیل شده است.

برای گشت‌‌وگذار در این مناطق بکر، حتما از راهنمایان گردشگری کمک بگیرید. به‌همراه داشتن GPS، چراغ قوه، چادر مسافرتی، آب آشامیدنی، مواد غذایی و سایر وسایل ضروری طبیعت‌گردی در این مسیر الزامی است. همچنین از مواجهه با حیوانات منطقه و ایجاد مزاحمت برای آنان پرهیز کنید و مراقب جانورانی چون گراز، گرگ و خرس نیز باشید.

به یاد داشته باشید که پوشش آنتن‌دهی تلفن همراه در منطقه بسیار ضعیف است و در این مسیر هیچ‌گونه امکانات رفاهی و حفاطتی وجود ندارد.

آب‌وهوای سرد و کوهستانی منطقه سوها، این مکان را به یکی از مقاصد گردشگری مناسب در فصل تابستان تبدیل کرده است. هوای مطبوع و غیرشرجی منطقه در کنار طبیعت سرسبز و بکر، دریاچه سوها را به بهشتی وصف‌ناشدنی و یکی از رویایی‌ترین مقاصد اردبیل تبدیل می‌کند.

دریاچه سوها در تیرماه منظره‌ای مه‌آلود دارد
تلفیق نسیم خنک کوهستان، درختچه‌های جنگل فندق‌لو، جنگل‌های هیرکانی، چشمه‌سارهای گوارا و آب‌های فیروزه‌ای سوها، مژده روزی خاطره‌انگیز و فراموش‌نشدنی را به گردشگران می‌دهد. در تیرماه، مه نسبتا غلیظی سراسر منطقه سوها را می‌پوشاند و هر نسیم خنک، قطرات آب را با چهره گردشگران آشنا می‌کند.

بهترین زمان سفر به دریاچه سوها اردبیل
بهترین زمان سفر به شهرستان نمین و دریاچه سوها، ۶ ماهه اول سال است. هوای این منطقه از فصل پاییز رو به سردی می‌گذارد و در زمستان، دریاچه سوها به منطقه‌ای صعب‌العبور تبدیل می‌شود؛ گرچه تماشای مناظر پوشیده از برف و زمستانی اردبیل نیز خالی از لطف نیست.
در سال‌های اخیر، امکانات رفاهی اولیه مانند آب قابل‌شرب و سرویس بهداشتی در اطراف دریاچه سوها فراهم شده است؛ البته باید گفت که همانند گذشته، آنتن‌دهی تلفن‌ همراه در این منطقه نامطلوب است.

گهگاه دست‌فروشان محلی و اغذیه‌فروشان سیار در منطقه حاضر می‌شوند. هنچنین شما می‌توانید ملزومات و مواد غذایی موردنیاز خود را در روستای سوها خریداری کنید یا خود را برای کاسه‌ای آش محلی دلچسب، املت یا خوراک لوبیا وعده بگیرید. شایسته است که برای کمک به اقتصادهای کوچک محلی، از فروشگاه‌های منطقه سوها خرید کنید.

روستا و دریاچه سوها از نظر امکانات اقامتی کم‌بهره است. نزدیک‌ترین اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه، در شهرستان نمین قرار دارد؛ البته طبیعت‌گردان معمولا ترجیح می‌دهند که اطراف دریاچه اتراق کنند و با برپایی چادر، از اقامت شبانه در طبیعت بکر و افسانه‌ای سوها لذت ببرند.

---------------------

استان گیلان با داشتن طبیعت و جاذبه‌های تماشایی فراوان، یکی از مقاصد پرطرفدار میان گردشگران و مسافران است. یکی از معروف‌ترین دیدنی‌ های گیلان، آبشاری مرتفع و زیبا است که با ارتفاع ۱۰۵ متر به‌عنوان یکی از بلندترین آبشارهای ایران لقب گرفته است. این آبشار لاتون و در گویش محلی بارزاو نام دارد.

در مجاورت کوه استوار اسپیناس و در میان جنگلی انبوه با گیاهان سرسبز، درختانی چون آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی؛ آبشاری مرتفع و دیدنی جای گرفته است. این آبشار لاتون نام دارد و از فاصله ۵۰۰ متری نیز قابل مشاهده است. این آبشار چهار فصل و زیبا یکی از ۳۰ آبشار بلند جهان است و از بلندترین آبشار‌های ایران شناخته می‌شود. ارتفاع آبریز اصلی و فوقانی آبشار لاتون ۱۰۵ متر و عرض آن پنج متر است. همچنین آبریز تحتانی لاتون ۶۵ متر با پهنای ۱۰ متر است و درمجموع ارتفاع آن به ۱۰۷ متر می‌رسد.

آبشار لاتون بلندترین آبشار شمال ایران محسوب می‌شود
آبشار لاتون از دامنه‌های شرق کوه اسپیناس یا اسپینه سرچشمه می‌گیرد و به رودخانه لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته سرازیر می‌شود و با شیب تندی به‌سمت کوته کومه و لوندویل حرکت می‌کند و در آخر وارد دریای خزر می‌شود. حجم آب این آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است؛ ولی در تمام فصول آب دارد.

آبشار لاتون به‌عنوان یک اثر طبیعی و ارزشمند در سال ۱۳۹۸ به شماره ثبت ملی ۶۴۵ که در فهرست میراث طبیعی کشور قرار گرفت.

آب‌وهوای لاتون مانند سایر مناطق شمالی کشور و گیلان است. فصل زمستان آب‌وهوایی سرد و نیمه دوم بهار و تابستان هوا شرجی است؛ بنابراین اگر تصمیم گرفتید به دیدن آبشار لاتون بروید، به غیر از این زمان این سفر را آغاز کنید.

مسیر دسترسی آبشار لاتون
برای رسیدن به آبشار لاتون، ابتدا باید به شهر لوندویل در مسیر جاده تالش به آستارا بروید؛ سپس راه فرعی برای جنوب را در پیش گرفته و پس از طی چند کیلومتر به روستای کوته کومه خواهید رسید و سپس از آن باید راه مال‌رویی به طول تقریبی ۶ کیلومتر را در دل جنگل‌های زیبای منطقه طی کنید. از طریق مسیر دریاچه سوها به لاتون نیز امکان دسترسی به این آبشار وجود دارد

توجه کنید مسیر دسترسی به لاتون پرپیچ‌وخم و دره‌های عمیق دارد و بارها خطراتی برای افراد ناآشنا به منطقه ایجاد کرده است. به‌طور معمول در این مسیر خودروهای شاسی بلند بومی برای نقل‌وانتقال روستائیان تردد می‌کنند و عبور خودروها و موتورسیکلت‌های معمولی، با خطر سقوط به دره و خسارت‌های جانی و مالی همراه است.

در طی مسیر رسیدن به لاتون مناظر و چشم‌انداز بی‌نظیری همچون آبشارها، تپه‌های جنگلی و بسیار زیبا با چشمه‌های فراوان با آبی خنک و نوشیدنی وجود دارد که از تماشای آن‌ها لذت خواهید برد.

دیدنی‌های نزدیک آبشار لاتون
روستای کوته کومه: در ابتدای سفرتان به لاتون روستاگردی در کوته کومه و دیدن زبیایی‌های آن را از دست ندهید. این روستا نزدیک‌ترین روستا به آبشار لاتون است و دارای جاذبه‌های چون آبگرم، آسیابی به نام آسیه شوان، گورستان قدیمی است.
آبگرم کوته موته: آبگرم کوته موته تنها آبگرم درون جنگلی کشور است که آن را در ابتدای مسیر صعود به لاتون می‌توانید ببیند. این آبگرم دارای سه دوش و یک استخر، پارکینگ، بوفه، سرویس بهداشتی و اتاق‌هایی جهت پذیرایی از گردشگران و مسافران هستند.
آبشارها: در نزدیکی لاتون و بالا دست آن سه حوض بزرگ طبیعی با سه آبشار ۱۰ متری نیز وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. توجه کنید انتهای مسیر منتهی به آبشار لاتون وخصوصا ما بین دو آبشار ۱۰۵ و ۶۵ متری نیز دارای پرتگاه‌های خطرناک و مرگباری است؛ پس کاملا مراقب باشید.
قلعه لاتون: بر فراز کوه اسپیناس یا اسپینه که در نزدیکی آبشار لاتون قرار دارد قلعه‌ای تاریخی جلب نظر می‌کند. این قلعه متعلق به بابک خرمدین و معروف به قلعه اسپینه یا اسپیناس است. اگر اهل کوهنوردی هستید، دیدن این مکان را بر بلندای کوه و در ارتفاع دو هزار متری از دست ندهید.